Czy pisania można się nauczyć?

Od czasu do czasu na FB ktoś pyta, czy pisania można się nauczyć. Albo inaczej: o czytać albo na jakie zajęcia się wybrać, żeby wyszlifować warsztat. I zawsze, ale to zawsze, znajdzie się osoba – nierzadko zarabiająca piórem – która powie, że czytać to jeszcze można, ale na wszelkie zajęcia szkoda czasu. Trzeba pisać, pisać i jeszcze raz pisać, bo tylko w ten sposób można wyrobić sobie megaumiejętności. Czyżby?

Czy pisanie nauczy Cię pisania?

Co poradzisz osobie, która chce nauczyć się świetnie grać na gitarze, ale na razie wie tylko, że gra na tym instrumencie polega na szarpaniu strun? Raczej nie powiesz, żeby od dziś grała jak najwięcej, bo przy najlepszych chęciach trudno jej będzie to zrobić.

Doradzisz pewnie na początek kilka lekcji. Ktoś przecież musi takiej świeżynce powiedzieć, gdzie szukać dźwięków, jak je wydobywać i na co uważać. I ktoś musi prostować błędy, żeby świeżynka miała szansę zrobić krok do przodu. A potem ktoś musi pokierować i podpowiedzieć, żeby świeżynka mogła dalej szlifować sama.

Z pisaniem jest tak samo. Choć każdy zna litery i wie, do czego służą, nie każdy potrafi złożyć z nich sensowną wypowiedź. Najciekawszą historię zepsujesz, jeśli Twój tekst będzie chaotyczny, całość niespójna, monotonna i naszpikowana błędami językowymi.

Najbardziej poruszająca opowieść nie zrobi na czytelniku najmniejszego wrażenia, jeśli przedstawisz mu ją zbyt oględnie albo zbyt drobiazgowo, używając słów, które nawet po najbardziej zdesperowanych i zainteresowanych spłyną jak lukier po wielkanocnej babce.

Pewnie, że trzeba ćwiczyć

Ale ćwiczyć możesz dopiero wtedy, kiedy już wiesz, jakie właściwie umiejętności masz szlifować. Nie można przecież stosować czegoś, czego istnienia nawet się nie podejrzewa, prawda? Jeśli bierzesz się za pisanie bez wiedzy o warsztacie, w najlepszym razie nie zrobisz żadnych postępów. W najgorszym – utrwalisz złe nawyki. Po co Ci to?

Nauczył się człowiek na błędach (i wciąż się uczy!)

Wierz mi – wiem, co mówię. Nie ośmieliłabym się nigdy dawać rad innym, gdybym nie przerobiła na własnej klawiaturze wielu błędów i wypaczeń.

11 lat temu byłam święcie przekonana, że o pisaniu wiem wszystko. No bo przecież zawsze coś tam sobie skrobałam. Skończyłam studia polonistyczne. Miałam już kilka lat stażu jako pani od polskiego.

Myślałam tak, póki nie wpadłam na genialny pomysł zapisania się na kurs redaktorski, który otworzy mi drogę do „lekkiej i łatwej pracy korektora”. (Tak, tak – tak jak wiele osób wyobrażałam sobie, że fajnie będzie czytać i na tym czytaniu zarabiać… O święta naiwności! Nic bardziej błędnego, ale o tym innym razem).

Zapisałam się na kurs redaktorski i…

stanęłam przed lasem pełnym drzew. Nagle okazało się, że z tymi tekstami to nie jest tak prosto, jak mi się wydawało. Że jest milion niuansików, o których szkolnemu poloniście (!) nawet się nie śniło.

Dowiedziałam się, że czasem jedno słowo robi wieeeeelką różnicę, a ludzie są w pisaniu bardziej manieryczni, niż podejrzewałam, i dotyczy to – niestety – także mnie 😕 .

Potem uczyłam się copywritingu

Jako pani redaktor ze stażem byłam pewna, że już nic mnie nie zdziwi. A jednak! Okazało się, że genialne tytuły i nawyki językowe, które świetnie sprawdzają się w książkach, przy pisaniu tekstów reklamowych mogę schować sobie do szuflady. W marketingu nie ma (prawie) miejsca na literaturę, a Internet rządzi się swoimi prawami.

Później były jeszcze kursy i warsztaty kreatywnego pisania

Uczuliły mnie na przejawy pretensjonalności i pokazały, że tę samą rzecz można opisać na kilka(dziesiąt) różnych sposobów i za każdym razem powiedzieć coś innego. Obaliły też parę mitów o pisaniu, zasianych w głowie jeszcze za czasów szkoły podstawowej. Jednym słowem: udowodniły, że pisanie wymaga nie tylko wrażliwości i intuicji, ale także opanowania rzemiosła.

Ale ja wolę mieć własny styl…

Pomyślałeś sobie coś takiego? Jeśli tak, to spieszę z zapewnieniem, że jedno z drugim się nie gryzie. Więcej! Sprawność warsztatowa sprzyja odkrywaniu własnego języka. Jak to mówił jeden z moich nauczycieli pisania (przytaczam w parafrazie):

Żeby czegoś nie robić, trzeba nauczyć się to robić. Żeby łamać zasady, trzeba nauczyć się je stosować.

Niestety. Mistrzostwo to nie widzimisię, ale świadome naginanie form i norm, a nie ma świadomości bez znajomości warsztatu.

Czytaj o pisaniu, korzystaj z konsultacji, zapisuj się na szkolenia i warsztaty – na żywo i online. Zobaczysz, że dojdziesz do takiego wniosku jak Arleta, uczestniczka mojego kursu 5 lekcji pisania (nie tylko) do Internetu:

Wcześniej, pisząc teksty, nie zwracałam uwagi na niektóre zagadnienia. Ten kurs otworzył mi oczy na to, że pisania można się nauczyć.